Jak nazywa się uzależnienie od komputera? Leczenie uzależnień to wyzwanie stojące nie tylko przed ośrodkami odwykowymi, ale także przed rodzicami i pedagogami szkolnymi. Wraz z rozwojem technologii pojawiły się bowiem nowe zagrożenia, związane między innymi z długotrwałym korzystaniem z komputera. W znacznym stopniu dotyczy to młodzieży szkolnej. Większa część młodych ludzi nie wyobraża sobie życia bez komputera i internetu. Jak nazywa się uzależnienie od komputera? Jakie są objawy tego typu zaburzeń? Jakie metody obejmuje terapia uzależnień od internetu i komputera?
Komputeroholizm – uzależnienie od komputera
Jeżeli chodzi o uzależnienie od internetu, to w przestrzeni społecznej pojawiły się określenia definiujące ten problem, takie jak m.in. „siecioholizm”, „internetoholizm”, albo „cybernałóg”. Bezsprzecznie można uznać, że uzależnienie od komputera jest pojęciem szerszym niż siecioholizm, jednak ściśle z nim powiązanym. Ta forma uzależnienia nazywana jest „komputeroholizmem” lub „komputeromanią”. Co prawda, określenie „komputeromaniak” kojarzy się zwykle pozytywnie z osobą zafascynowaną światem informatyki. Jednak, obsesja na punkcie komputerów może przybrać postać nałogu.
Kogo dotyka komputeroholizm?
Problem dotyczy osób, które odczuwają wewnętrzny przymus ciągłego korzystania z komputera. Mowa tutaj o przypadkach chorobliwej zależności od np. gier komputerowych lub internetu. Dla takich osób, komputer staje się centrum aktywności życiowej, a jego użytkowanie odbywa się kosztem pozostałych sfer życia, które są zaniedbywane. Ofiarą takiego uzależnienia łatwo padają dzieci i młodzież. Stąd, tak ważna jest czujność ze strony rodziców i nauczycieli, jak również działalność edukacyjna i profilaktyczna, którą prowadzi niejeden ośrodek profilaktyki i terapii uzależnień.
Typy komputeroholików
Przedmiotem uzależnienia mogą być różne aktywności związane z komputerem. W zależności od tego, do czego osoba uzależniona wykorzystuje komputer, wyróżnia się kilka typów komputeroholizmu:
- uzależnienie od gier komputerowych,
- uzależnienie od internetu,
- socjomania internetowa, tj. uzależnienie od mediów społecznościowych,
- erotomania internetowa, czyli uzależnienie od stron, filmów i zdjęć o tematyce pornograficznej lub erotycznej,
- przeciążenie informacyjne – obsesyjne zasysanie wszelkich informacji z komputera i internetu.
Jak rozpoznać komputeroholika?
Granica pomiędzy fascynatem nowych technologii i informatyki, a osobą uzależnioną, jest bardzo cienka. Często trudno jest przesądzić jednoznacznie, czy mamy do czynienia z niewielką obsesją, czy poważnym nałogiem, w przypadku którego konieczna będzie terapia dla uzależnionych. Jednym z pierwszych symptomów, świadczących o istnieniu problemu, jest stopniowe zwiększanie liczby godzin spędzanych przed komputerem. Z czasem, odbywa się to kosztem innych aktywności, życia rodzinnego lub obowiązków zawodowych. Osoby uzależnione często zarywają noce, czego konsekwencją bywa słaba koncentracja i obniżenie aktywności w szkole lub w pracy. W przypadku uczniów może się to skończyć brakiem promocji do kolejnej klasy, zaś uzależnieni dorośli są pomijani w awansach lub nawet tracą zatrudnienie. Oczywiście pociąga to za sobą kolejne problemy, takie jak kłótnie w rodzinie. Typowym zachowaniem komputeroholika jest także alienowanie się od ludzi i rezygnacja z kontaktów towarzyskich. Znajomi ze świata rzeczywistego są zastępowani kontaktami w sieci. Negatywnym skutkiem odcięcia się od świata realnego jest upośledzenie komunikacji werbalnej. Zdarza się, że osoba uzależniona ma problemy z wysławianiem się lub stosuje słownictwo typowo komputerowe, bądź zaczerpnięte z internetu. Osoby ogarnięte nałogiem odczuwają stały lęk przed utratą dostępu do komputera. Brak możliwości bycia on-line powoduje u nich rozdrażnienie, niepokój, a także agresję.
Jak walczyć z komputeroholizmem?
Analogicznie jak w przypadku innych nałogów, takich jak chociażby alkoholizm lub narkomania, osobie uzależnionej trudno jest przyznać się do nałogu. Ponadto, nie jest rzeczą łatwą rozpoznanie, czy już mamy do czynienia z uzależnieniem. Tym bardziej, kiedy jego przedmiotem nie są substancje szkodliwe lub zakazane, ale zdobycze cywilizacji. Dla wczesnego wykrycia symptomów świadczących o komputeroholizmie, niezwykle istotna jest rola osób z najbliższego otoczenia. Rodzice powinni zwracać baczną uwagę, ile czasu dziecko poświęca na siedzenie przed monitorem komputera. Obniżenie stopni w szkole, problemy w kontaktach z rówieśnikami, porzucenie innych aktywności (np. sportowych) to powody do niepokoju, jeśli towarzyszy temu obsesja na punkcie komputera. Pierwszym krokiem powinno być wprowadzenie przez rodziców ścisłej kontroli. Istotne jest wyznaczenie dopuszczalnej dziennej liczby godzin poświęcanych na kontakt z komputerem. Jedną z możliwych opcji jest zainstalowanie narzędzi pozwalających na kontrolę dziecka w internecie. W sytuacji, jeśli próby ograniczania czasu spędzanego przed komputerem nie dają rezultatów, konieczna może być pomoc psychologa lub psychoterapeuty. Miejscem, gdzie takie wsparcie można uzyskać jest ośrodek leczenia uzależnień od internetu.
