Jaką rolę w konstrukcji domu pełnią wiązary dachowe? Więźba dachowa jest drewnianym szkieletem, który odpowiada za przenoszenie wszelkiego rodzaju obciążeń z pokrycia dachowego na ściany nośne danego budynku. Stanowi jeden z rodzajów konstrukcji ciesielskich, w których siły są przekazywane pomiędzy jej poszczególnymi elementami za pomocą odpowiednich złączy. Jedną z najważniejszych części tej konstrukcji są wiązary dachowe. Odgrywają istotną rolę w stworzeniu trwałego i funkcjonalnego dachu.
Podstawowe informacje dotyczące wiązarów dachowych
Stanowią podstawowy element nośny więźby dachowej umożliwiający przenoszenie obciążeń. Wiązary dachowe możemy podzielić w zależności od materiału, z którego zostały wykonane. Największą popularnością przy budowaniu dachów dla domów cieszą się modele drewniane. Z kolei w przypadku hal przemysłowych, używa się zazwyczaj wiązarów żelbetowych oraz stalowych. Typowy drewniany wiązar składa się z pary krokwi, które opieramy na belce stropowej lub ewentualnie ścianie nośnej budynku. W tej drugiej sytuacji robimy to za pośrednictwem murłaty. Do wiązarów dachowych wykonanych z drewna zaliczają się między innymi warianty jętkowe, krokwiowe, wieszarowe oraz płatwiowo-kleszczowe. Różnią się między sobą takimi parametrami jak rozpiętość podpór i dachu, nachylenie połaci oraz lokalizacją belki wsporczej, zwanej jętką. Zanim zdecydujemy się wybrać konkretne wiązary dachowe, musimy rozważyć kilka kwestii. Pierwsza z nich jest ustalenie wymiarów przestrzeni, która musimy przykryć za pomocą dachu. Co więcej, należy rozważyć, czy zależy nam na wykorzystaniu poddasza jako powierzchni użytkowej. Oprócz tego warto przeanalizować stopień skomplikowania konstrukcji naszego dachu. Dopiero z tymi informacjami, będziemy w stanie podjąć właściwą decyzję odnośnie do wiązarów dachowych.
Rodzaje wiązarów dachowych wykonanych z drewna
W przypadku wiązarów krokwiowych konstrukcja jest w pełni oparta na murłatach. Nie stosowane są żadne podpory pośrednie i możemy użyć tego typu wiązarów dachowych tylko, jeśli rozpiętość dachu nie przekracza 6 metrów. Natomiast pochylenie połaci musi być mniejsze niż 45 stopni. Ten typ wiązarów jest skonstruowany w bardzo prosty sposób. Składają się z dwóch ukośnych krokwie, które opieramy o poziomą belkę. Pomiędzy tymi częściami możemy umieścić belki oczepowe lub murłaty. Możemy wyróżnić dwa oddzielne warianty — standardowe krokwiowo-belkowe oraz oparte na ścianach zewnętrznych z wykorzystaniem prefabrykowanego stropu. Wiązary jętkowe z pozoru przypominają model krokwiowy, lecz korzystają z dodatkowego elementu zwanego jętką. Jest to rodzaj poziomej poprzeczki, która służy do przenoszenia siły z jednak krokwi na drugą niezależnie od parcia wiatru. W ten sposób zostają zabezpieczone przed wszelkimi rozsunięciami lub ugięciami. Jest również elementem ściskanym, który łączy krokwie z użyciem złączy ciesielskich. Dzięki zastosowaniu jętki możliwe jest dodatkowe wydłużenie poszczególnych krokwi. Dzięki temu tego typu wiązary dachowe nadają się do dachów o rozpiętości sięgającej 9 metrów. Kąt nachylenia połaci powinien znaleźć się w przedziale od 35 do 67 stopni. Jętkę zazwyczaj umieszcza się w połowie długości krokwi, aby najefektywniej je usztywniła. Jeżeli zależy nam na posiadaniu użytkowego poddasza, konieczne będzie dodatkowe wzmocnienie za pomocą konstrukcji żelbetowej. W sytuacji, gdy jętka przekroczyła pewną długość, niezbędne będzie dodatkowe podparcie jej z użyciem płatwi.
Dlaczego drewniane wiązary dachowe cieszą się taką popularnością?
Wynika to przede wszystkim z licznych zalet wynikających ze stosowania tego rozwiązania. Pierwszym z nich jest niezwykła łatwość obróbki materiału. Bez problemów zmienimy wymiary i kształt wiązarów z drewna. Pozwoli to nam zaprojektować konstrukcje, które idealnie spełniają nasze wymogi. Co więcej, montaż tego typu elementów potrwa maksymalnie dwa dni, jeśli używamy prefabrykowanych produktów. Kupując wiązary dachowe, nie musimy martwić się o nadmierną utratę materiału. Wszystkie komponenty zostały zaprojektowane w taki sposób, aby stanowiły integralną część konstrukcji więźby dachowej. Decydując się na używanie tego typu produktów, mamy do dyspozycji o wiele większe możliwości zastosowania. Wypadają pozytywnie na tle alternatywnych metod, takich jak na przykład więźby niefabrykowane. Stanowią również długoterminową inwestycję, gdyż mogą posłużyć na przez wiele lat. Wystarczy, że dobierzemy właściwymi materiał oraz dopasujemy projekt konstrukcji do parametrów technicznych dachu.
Czym charakteryzują się dobre wiązary dachowe?
Stabilna konstrukcja jest możliwa tylko, jeśli zadbamy o właściwą klasę drewna. Chodzi i zakup materiału, który jest łatwy do kupienia bez jednoczesnej rezygnacji z jakości. W żadnym wypadku nie należy inwestować w drewno bezklasowe. Nie robimy tego nawet, jeżeli sprzedawany produkt spełnia wymogi naszej konstrukcji. Kolejną rzeczą, którą należy mieć na uwadze, jest to, czy drewno zostało właściwe wysuszone. Najlepiej, jeśli zawiera poniżej 23% wilgotności. Niektórzy producenci stosują wilgotny materiał, gdyż nadal nadaje się do obróbki.
